Resmi dil Farsça
Farsça’dan dilimize geçmiş 2000’e yakın kelime vardır. Örneğin: Armut, badem, belki, arzu, ciğer, borç, ezber, feryat…
İRAN’IN BAŞKENTİ NERESİ?
Tahran, ülkenin başkenti ve en büyük şehri olmasının yanı sıra aynı zamanda ekonomik merkez.
Tahran‘daki reformistler ve muhafazakarlar arasındaki enteresan dinamikleri okumak için tıklayın.
Tahran’ın güngüz kuzu, gece kurt hallerini Tahran Gece Hayatı yazımızdan okuyabilirsiniz.
Diğer önemli şehirler: Tebriz, İsfahan, Meşhed ve Yezd.
Başkent Tahran
İRAN’DA DİN
Tahmin edebileceğiniz gibi ülkenin %90’ını Şii Müslümanlar, %8’ini Sünni Müslümanlar, kalan %2’yi ise diğer dinlere mensup insanlar oluşturur.
Ülkenin resmi mezhebi Şiilik’tir.
Şeriatla yönetiliyor.
Zerdüştlük inancı hala İran’ın has dini olarak kabul ve saygı görüyor. Hala ülkede 25 bin inananı var. Hindistan ve Amerika’dan sonra dünyadaki en büyük Zerdüşt nüfusu İran’da. Zaten Amerika’daki nüfusun önemli bir kısmı İslam Dervimi’nden sonra İran’dan göç edenlerden oluşuyor.
ARAP ALFABESİ
İran’da Arap alfabesi kullanılıyor ve cümleler sağdan sola okunuyor.
İRAN PARA BİRİMİ
İran para birimi olarak İran Riyali’ni (IRR) kullanıyor. 1 Türk Lirası 10462.78 İran Riyali değerinde. (Eylül 2016)
İRAN NÜFUSU (Temmuz 2016)
Ülke Nüfusu: 82.801 milyon
Yapılan araştırmalara göre nüfusunun %61’ini Farslar, %16’sını Azeri Türkleri, %10’unu Kürtler, %6’sını Lurlar, %2’sini Beluciler, %2’sini Araplar ve kalan %2’yi de Kaşkay Türkleri ve diğer Türkmen grupları oluşturuyor.
İRAN NASIL YÖNETİLİYOR?
İslam Cumhuriyeti politik sistemi 1979 İran Anayasası’na dayanır.
İran dini lideri aynı zamanda silahlı kuvvetlerin başkomutanı ve savaş açma, barış yapma konusunda tek yetkili.
Danışmanlar konseyi İran dini liderini seçer veya görevden alır, dini lidere görevleri konusunda danışmanlık yapar.
İran Devlet Başkanı dini liderden sonra en yüksek otoriteye sahip insandır. Dört yılda bir seçilir ve bir kişi en fazla iki dönem başkanlık yapabilir.
İran Meclisi tek meclisli bir yapıdır, yasama faaliyetlerini yürütür.
YÜZÖLÇÜMÜ
İran 1.648.195 km²’lik yüzölçümüyle Ortadoğu’nun 2. , Dünya’nın ise 18. en geniş yüzölçümüne sahip ülkesi.
İRAN’IN KOMŞULARI
İran; Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Pakistan, Afganistan ve Türkmenistan ile kara sınırına sahip.
İRAN’IN COĞRAFYASI VE İKLİMİ
İran’ın büyük kısmı çöl olmakla beraber, Hazar Denizi’ne kıyısını olan dağlık bölge Karadeniz gibi yemyeşil bir yer. Ülkenin özellikle kuzey kesiminde aralık-şubat arası hava sıcaklığı neredeyse donma noktasının altında oluyor.
İran, dünya’daki en dağlık ülkelerden biri.
İran’a ne zaman gitmeli? Yılın en ideal hava sıcaklıkları Mart ve Mayıs ayları arasında oluyor bu yüzden İran’ın en çok turist alan ayları bu aylar.
İRAN EKONOMİSİ
İran’ın ekonomisini büyük bölümde tarım, turizm, doğalgaz-petrol ihracatı oluşturuyor.
İran’ın imajı sebebiyle yabancılar gitmiyor sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Hatta batı ile ilişkileri 2016’da iyileştikten sonra alt yapı yetersizliği patlak verdi. Yılın belli dönemlerinde otellerde yer bulmak çok zor oluyor. Şu an bolca otel inşaatı var.
İRAN’DA KÜLTÜR
İranlılar Arap değildir. Türkler gibi bulundukları coğrafyadan etkilenmiş ama kökleri başkadır ve kendilerine özgü bir kültürleri vardır.
Orta Doğu insanından farklı olarak İranlıların %90 Kafkasya kökenlidir. Bu genetik araştırmalarla ortaya konulmuştur.
İran’da oldukça kozmopolit bir toplum yapısına sahip. 79 milyonun sadece %61’i Farsi (İranlı). En büyük azınlık Azeriler, ikincisi Kürtler… Sadece 9000 kişi olmakla birlikte ufak bir Yahudi cemaati bile var.
İran mutfağı Türk mutfağına oldukça yakın. Tereyağlı pilavla servis edilen kebaplar, naneli ayran, yaygın çay kültürü oldukça benzer.
İran’ın çok zengin ve ağdalı bir mutfak kültürü var. Bu yüzden İran mutfağında çok da hafif yemeklere rastlamazsınız. En özel ve dillere dolanmış İran yemeklerinin olmazsa olmazları genelde envai çeşit baharatlar; pirinç, bulgur gibi baklagiller ve ettir. Mesela kakule ve safran en sık kullanılan baharatlar olup, Hint mutfağından geçmiştir.
İran’da giyim konusunda bilmeniz gerekenlere “İran’da kadın turistler nasıl giyinmeli?” yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Ayrıca İran’a gitmeden bilmeniz gereken İran kurallarını gerekenleri öğrenmek için tıklayın.